Diễn đàn quốc tế Franconomics-2023 “Nhân văn số: Cơ hội và thách thức trong quá trình chuyển đổi số”

GIỚI THIỆU CHUNG

Công nghệ hiện đại đang góp phần hỗ trợ cho sự phát triển không ngừng của các quốc gia trên thế giới. Việc ứng dụng kỹ thuật số, khoa học máy tính vào quá trình nghiên cứu, quản lý, lưu giữ và bảo tồn các giá trị văn hoá, ngôn ngữ, nhân văn… đã trở nên ngày càng quan trọng hơn trong một xã hội văn minh và tiến bộ. Trong bối cảnh chuyển đổi, khoa học xã hội và nhân văn có nhiều cơ hội phát huy thế mạnh của mình trong việc trang bị cho lực lượng lao động công nghiệp 4.0 những kỹ năng mềm/kỹ năng chuyển đổi giúp tận dụng hiệu quả những thành tựu khoa học kỹ thuật mang lại. Nhân văn số ra đời giúp kết nối các nhà nghiên cứu thông qua việc ứng dụng công nghệ mới vào các ngành khoa học nhân văn, gìn giữ các nền văn hoá và xa hơn nữa là thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của nhân loại trong tương lai.

Khái niệm về nhân văn số (digital humanities) đã manh nha xuất hiện vào những năm 40 của thế kỷ XX, khi một số nhà nghiên cứu bắt đầu nghĩ đến việc sử dụng các kỹ thuật tính toán, khoa học máy tính, khoa học tự nhiên vào nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn. Tuy nhiên, khi công nghệ phát triển thì những ứng dụng theo nó cũng có rất nhiều sự thay đổi. Vì vậy, ở mỗi thời kỳ, khái niệm nhân văn số đều được điều chỉnh lại và sử dụng cho phù hợp. Tuy nhiên, một định nghĩa có phần dễ hiểu và được sử dụng rộng rãi là: nhân văn số là lĩnh vực nghiên cứu có sự kết hợp giữa khoa học máy tính và các ngành thuộc khoa học nhân văn. Một số ngành nhân văn tiêu biểu có thể kể đến như: ngôn ngữ học, văn học, tôn giáo, nghệ thuật, nhân học, văn hoá…

Tại Việt Nam nói riêng và trên thế giới nói chung, nhân văn số là một lĩnh vực nghiên cứu còn khá mới mẻ. Việc ứng dụng các thành tựu kỹ thuật số và khoa học máy tính vào nghiên cứu các ngành nhân văn đang trở nên cần thiết và quan trọng hơn bao giờ hết trong một xã hội văn minh và tiến bộ. Nhân văn số đóng vai trò quan trọng trong công tác quản lí và gìn giữ tư liệu, bảo tồn giá trị văn hoá lịch sử, di sản, ngôn ngữ, phát huy giá trị các nền văn minh xã hội và xa hơn nữa là khả năng bồi dưỡng tiềm năng con người; thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của nhân loại trong tương lai.

Nhân văn số có nhiều ưu điểm và lợi ích khi áp dụng, như hỗ trợ quảng bá văn hóa; khả năng lưu trữ, kết nối nhiều nguồn tài nguyên cũng như các nhà khoa học trên không gian số. Dưới tác động của nhân văn số, ảnh hưởng cộng đồng của các ngành nhân văn trở nên mạnh mẽ và rộng lớn hơn thông qua các hoạt động truyền thông, quảng bá. Tuy nhiên, cũng tồn tại một số hạn chế trong lĩnh vực này như sự mất mát dữ liệu trong quá trình chuyển đổi, vấn đề đạo đức trong việc sử dụng dữ liệu, việc duy trì bảo tồn các nguồn lực và dự án, vấn đề thay đổi tư duy nhận thức… Sự phát triển của trí thông minh nhân tạo đặt ra những câu hỏi cần sự giải đáp của các chuyên gia trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn nhằm đảm bảo tiến bộ khoa học đi cùng tính nhân bản. Để có thể tận dụng tốt nhất những tiến bộ công nghệ do cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 mang lại, chúng ta cần có sự liên kết chặt chẽ giữa khoa học xã hội và nhân văn với các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ.

MỜI VIẾT BÀI

Với mục đích trao đổi, chia sẻ kết quả nghiên cứu, kinh nghiệm và chuyên môn học thuật về nhân văn số và các khía cạnh liên quan, ban Tổ chức trân trọng kính mời các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, chuyên gia, cán bộ giảng viên,... tham gia đóng góp nội dung cho Diễn đàn. Các bài viết có chất lượng sẽ được đăng trong Kỷ yếu chuỗi Hội thảo DAAS-2023 (có số ISBN và ISSN 2734-9969) và các bài viết xuất sắc sẽ được đăng trên Ấn phẩm Khoa học Cộng đồng Pháp ngữ tại Châu Á - Thái Bình Dương (ISBN quốc tế và ISSN 2525-2488).

Chủ đề của bài viết bao gồm nhưng không giới hạn trong các vấn đề sau:

• Vai trò của thư viện trong việc thúc đẩy sự phát triển của nhân văn số
• Số hóa để bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hoá
• Vấn đề đạo đức trong việc sử dụng dữ liệu khi ứng dụng nhân văn số
• Sự mất mát dữ liệu trong quá trình chuyển đổi
• Thách thức và nguy cơ trong quá trình chuyển đổi nhân văn số
• Làm rõ các khía cạnh liên quan đến những thuật ngữ mới như digital sobriety/sobriété numérique (tạm dịch : tiết độ kỹ thuật số), digital natives/enfants du numérique/natifs numériques (tạm dịch: người bản địa kỹ thuật số), digital immigrants/immigrants numériques (tạm dịch: người nhập cư kỹ thuật số)
• Các công nghệ cơ bản và các yếu tố thành công cốt lõi để triển khai nhân văn số;
• Phân tích các ứng dụng và mô hình nhân văn số
• Tiềm năng và cơ hội hợp tác để phát triển trong lĩnh vực nhân văn số
• Đào tạo và phát triển nguồn lực về nhân văn số
• Sự cân bằng giữa chuyển đổi số và quá trình chuyển đổi sinh thái - xã hội

Thời hạn gửi đề xuất, toàn văn tham luận:

• Thời hạn gửi đề xuất tham luận:    25/9/2023
• Thời hạn gửi toàn văn tham luận:  15/10/2023

Thể lệ đối với bài đề xuất tham luận và toàn văn tham luận:

• Đề xuất tham luận (tên bài viết, tên tiểu mục, từ khoá): không quá 500 từ.
• Toàn văn tham luận (không kể tên bài, tóm tắt và từ khóa): không quá 5000 từ.
• Toàn văn tham luận được soạn thảo dưới dạng .docx, không cách dòng, kèm theo họ tên tác giả, số điện thoại, cơ quan công tác.
• Hình thức bài viết: Bài viết được trình bày với cỡ chữ 13 giãn dòng Single, sử dụng font chữ Times New Roman. Căn lề: trên 2 cm; dưới 2 cm; phải 2 cm; trái 3 cm. Các trang, hình, bảng biểu phải được đánh số rõ ràng, chính xác.
• Ngôn ngữ trình bày tham luận: tiếng Việt, tiếng Anh, tiếng Pháp.
• Hướng dẫn trình bày Đề xuất và toàn văn tham luận

ĐƠN VỊ TỔ CHỨC CHÍNH

ĐƠN VỊ ĐỒNG HÀNH

Địa chỉ liên hệ và gửi bài viết:

Mrs. Đào Anh Thư

Trung tâm Tư vấn, Xúc tiến và Chuyển giao Khoa học Công nghệ (IFI-BRAIN)

Khoa Quốc tế Pháp ngữ – Đại học Quốc gia Hà Nội

Địa chỉ: Phòng 109, nhà E5, Đại học Quốc gia Hà Nội, 144 Xuân Thủy, CầuGiấy, Hà Nội

Điện thoại: 0243 745 0173 (máy lẻ: 309); Di động: 096.276.4080

Email tiếp nhận bài viết: anhthu.dao@vnu.edu.vn (cc: brain.ifi@vnu.edu.vn)